BÁNH CHÈ LAM

BÁNH CHÈ LAM – THỨC QUÀ QUÊ ĐẬM ĐÀ HƯƠNG VỊ TRUYỀN THỐNG

Bánh Chè Lam là một món quà dân dã, mang đậm hồn quê Bắc Bộ, đặc biệt phổ biến ở các vùng như Bắc Ninh, Thanh Hóa, Hà Nội. Món bánh này gắn liền với nếp sống mộc mạc, chân chất của người nông dân Việt Nam, thường xuất hiện trong những dịp Tết đến, xuân về, hoặc các buổi trà dư tửu hậu bên chén nước chè xanh.

Theo các tài liệu dân gian, Chè Lam xuất hiện từ thời nhà Lê, được xem là thức bánh truyền thống của làng nghề Kẻ Mía (nay thuộc Thị xã Sơn Tây, Hà Nội). Tên gọi “Chè Lam” được cho là bắt nguồn từ công đoạn nấu mật mía (chè) và trộn với bột nếp (lam – làm). Trải qua bao thế kỷ, món bánh vẫn giữ nguyên hồn cốt dân dã, là biểu tượng của tình quê và lòng hiếu khách.

CÁCH THƯỞNG THỨC BÁNH CHÈ LAM

Bánh Chè Lam mang đến trải nghiệm ẩm thực giản dị nhưng tinh tế, với hương gừng cay nồng, vị mật ngọt thanh, và độ dẻo thơm của nếp rang.

Các cách thưởng thức truyền thống và phổ biến:

• Ăn cùng trà nóng: Đây là cách thưởng thức truyền thống nhất. Một miếng Chè Lam dẻo ngọt, cay nhẹ quyện cùng chén trà xanh nóng, tạo cảm giác ấm áp, xua tan lạnh giá những ngày đông.
• Dâng cúng tổ tiên: Là món bánh thường được bày trong mâm lễ Tết, tượng trưng cho sự no đủ, gắn kết gia đình và tri ân nguồn cội.
• Thưởng thức cùng bạn bè, người thân: Bánh được cắt nhỏ, xếp khéo léo trên đĩa, mời nhau thưởng trà và kể chuyện quê, thể hiện nét văn hóa giao hòa, chân tình của người Việt.

Ngày nay, Chè Lam không chỉ là món quà quê truyền thống mà còn được sáng tạo với nhiều biến tấu hiện đại, như: Chè Lam nhân đậu xanh, Chè Lam mè đen, Chè Lam gừng mật ong… nhưng vẫn giữ được nét nguyên bản trong hương vị truyền thống.

QUY TRÌNH CHẾ BIẾN BÁNH CHÈ LAM

Việc làm nên chiếc Chè Lam dẻo thơm, ngọt thanh đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và kinh nghiệm của người thợ lành nghề.

1. Chuẩn bị nguyên liệu:

Nguyên liệu chính gồm bột nếp rang, mật mía, gừng tươi và lạc rang.

• Nếp: Nếp cái hoa vàng – loại nếp dẻo, thơm tự nhiên.
• Mật mía: Tinh luyện từ mía đường, cho vị ngọt dịu và màu nâu óng ánh.
• Gừng tươi: Giúp bánh có vị cay nồng, ấm nóng.
• Lạc rang: Tăng độ bùi và mùi thơm đặc trưng.

2. Rang và xay bột:

Nếp được rang vàng đều, sau đó xay mịn thành bột, giúp bánh có độ dẻo mà vẫn khô ráo, không dính tay.

3. Nấu mật và trộn nguyên liệu:

• Mật mía được đun nhỏ lửa, cho thêm gừng giã nhỏ, khuấy đều tay đến khi mật sánh, dậy mùi thơm đặc trưng.
• Khi mật đạt độ, đổ bột nếp và lạc rang vào, đảo đều để hỗn hợp quện lại, dẻo mịn.
• Người làm phải canh lửa khéo, nếu non lửa bánh sẽ nhão, nếu già lửa bánh dễ khô, cứng.

4. Đúc và tạo hình:

• Khi còn nóng, hỗn hợp được đổ ra mâm, cán phẳng và cắt thành thanh nhỏ hình chữ nhật hoặc hình thoi.
• Cuối cùng, bánh được áo nhẹ một lớp bột nếp rang bên ngoài để chống dính và tăng hương thơm.

CÁCH BẢO QUẢN BÁNH CHÈ LAM

Chè Lam là loại bánh khô mềm, có thể bảo quản lâu nếu giữ đúng cách:

1. Bảo quản ngắn hạn (5–7 ngày):

• Để bánh trong hộp kín, đặt nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm ướt.
• Không để gần nơi có mùi mạnh vì bánh dễ hút mùi.

2. Bảo quản dài hạn (1–3 tháng):

• Có thể đóng túi hút chân không hoặc bọc kín bằng giấy dầu rồi cho vào ngăn mát tủ lạnh.
• Khi dùng, nên để bánh trở lại nhiệt độ phòng khoảng 15 phút để lấy lại độ mềm dẻo tự nhiên.